Këto fja­lë të ar­ta në niv­el të një bib­li­ot­eke, të cil­at i nxo­ra nga  përm­bajtja par­a­laj­mër­uese e lig­jër­atës së Hox­hë Ef. Fet­ullah Gylen­it, nga web­por­ta­li ‘herk­ul.org’, shpres­oj që do ta lex­o­jë me vë­mend­je çdo per­son që pose­don ndjen­jë përg­jeg­jë­sie.

Fja­lët e ar­ta në niv­el të një bib­li­ot­eke që do t’i lex­oj­më me një med­i­tim të the­llë, përm­ban par­a­laj­mër­ime të rën­dë­sish­me, për të cil­at çdo be­sim­tar du­het të jetë i vet­ë­dij­shëm për përg­jeg­jës­itë që ka.

Sip­as për­mas­ave që i ka shpre­hur Haz­re­ti Be­di­uz­za­man Said Nursi, “Ku­fij­të e rre­thit hal­lall ja­në shumë të gjera dhe mjaft­oj­në për t’i përm­bush­ur nev­o­jat e kën­aq­ë­sisë. An­daj, nuk ka as­pak nev­o­jë që të hy­het në ku­fir­in e har­am­it”. Që do të tho­të se, për të qe­në i mor­al­shëm du­het të jet­o­het bren­da ku­fij­ve të le­ju­ar, kurse në fush­ën e pal­e­ju­ar nuk du­het t’i hed­him sytë, t’i fus­im du­art apo as edhe të bëj­më ndon­jë hap në atë drej­tim.

Kësh­tu që, një njeri i mor­al­shëm, syr­in, ve­shin, du­art dhe këmbët du­het t’i ku­fiz­o­jë në për­ma­sa të kën­aq­ë­sisë së rre­thit hal­lall, në asn­jë mën­yrë dhe në asn­jë rrugë të mos kry­e­jë har­am dhe të shman­get nga ras­tet që i pre­kin kren­ar­inë dhe din­jite­tin e tij.

Kjo vlen sid­o­mos për njer­ëz­it që ja­në në një grup të dal­lu­ar dhe të cil­ët bëj­në ga­bime apo mëk­ate, siç ësh­të një gjest jo i mor­al­shëm qoftë edhe shumë i vogël, një pa­pas­tër­ti e vogël apo një ne­gliz­hencë e vogël bes­uesh­mër­ie, mund ta tur­për­oj­në gjithë gru­pin, apo tu­bi­min. Çdo an­ë­tar i një gru­pi të tillë të dal­lu­ar ja­në si gjym­tyr­ët e një tru­pi. Për këtë shkak, asn­jëri prej tyre nuk mund të tho­të: “Unë kry­e­ja funk­sio­nin e them­brës apo unë kry­e­ja funk­sio­nin e gjur­it; çfarë u in­teres­on të tjer­ëve për bal­tën apo fëll­iq­ë­sir­at që më pre­kin mua!..”

O Zo­ti im, mos më tur­përo mua dhe shokët e mi; mos më tur­përo as mua, por as edhe shokët e mi mes tyre.

Nëse them­bra nuk mund ta tre­go­jë ndjesh­mër­inë e nev­ojshme për çështjen e pa­pas­tër­tisë, do të tho­të se shkel të drej­tat e gjithë gru­pit dhe bë­het e dëmshme sik­ur që ësh­të dja­lli (shej­tani). Përd­er­i­sa çdo in­di­vid në këtë grup nuk tho­të: “Ta bëj­më hal­lall hak­un tonë”, atë­herë ësh­të shumë e dy­shim­të hyr­ja e tij në xhen­et.

Njer­ëz­it që be­soj­në, në em­ër të së drej­tës së përg­jithshme du­het të ve­proj­në tri­mër­isht aq sa të tho­në, ”O Zo­ti im, nëse ja vë syr­in ndon­jë gjë­je që Ti nuk e dësh­i­ron apo nëse do t’ia ki­sha vënë ve­shin (do të dëg­jo­ja) diçka çka Ti nuk e do, atë­herë ma merr shpir­tin, më lër sa­kat ose ma kthe drej­të­sinë (çka ësh­të e nev­ojshme për ta shly­er atë mëk­at)!” Pa­si që rru­ga ësh­të ajo e pej­gam­ber­ëve, kush­ti i ve­tëm për të qe­në të suk­sess­hëm në atë rrugë ësh­të që t’i për­vet­ës­oj­më vet­itë e tyre, të cil­at ja­në të pat­jet­ër­suesh­me.

Të bëj­më një jetë të mor­alsh­me, mos të lid­hemi shumë pas kës­aj bote…mos të bë­he­mi dy­fyt­yrësh, mos t’i gën­jej­më njer­ëz­it dhe të mos e le­joj­më vet­en në du­ar­trok­it­jet e të tjer­ëve… Ky ësh­të re­zo­ni i kës­aj bote; nëse pat­jet­ër e keni që t’i gjeni ve­tes një vend në këtë botë, atë­herë du­het t’i për­vet­ës­o­ni këto ve­ti: të jeni të pas­tër dhe të mor­al­shëm, të bes­ues­hëm, të si­gurt në am­an­e­tin dhe në mi­sio­nin që e kry­e­ni dhe të pose­do­ni një mend­je të kthjel­lët. Këto ja­në fak­to­rët kry­e­sorë të xhe­net­it që e ke­mi hum­bur. Nëse men­do­ni që të for­mo­ni një xhen­et nga starti, ja ato ja­në ma­te­ri­al­et e nev­ojshme.

Haz­re­ti Om­eri r.a. ka urd­hër­u­ar:

“Llog­a­ri­tuni me vet­en tu­aj, para se të mer­reni në llo­ga­ri”. Në thelb, se­cili du­het të ketë një llog­a­rit­je të tillë për vet­vet­en. Njer­iu du­het të jet­o­jë duke i bë­rë llog­a­ritë e nev­ojshme që, në an­ën tjet­ër, të mos bal­la­faq­o­het me ndon­jë llo­ga­ri së cil­ës nuk do të mund t’i përg­jig­jet.

Për të bë­rë një jetë me llo­ga­ri dhe për të mos i fun­do­sur të gjit­ha të mir­at ve­tëm me një ga­bim, du­het të ec­im në për­puth­je me thën­ien e Haz­re­ti Us­ta­dit: ”Nëse pun­ët qën­droj­në të tillë, atë­herë ru­a­ju, shkel me kuj­des, kij frikë nga fun­dos­ja. Mos u fun­dos ve­tëm me një kafs­hatë, një fja­lë, një kok­ërr, një shkrep­timë, një shen­jë apo një puth­je! Mos i fun­dos të gjit­ha ndjen­jat shpirt­ër­o­re ve­tëm me një ne­gliz­hencë të tillë”.

Në një had­ith kud­si Al­la­hu (xh.xh.) tho­të: “Të shi­kosh në har­am, ësh­të një shig­jetë prej shig­jet­ave hel­mu­ese të shej­tan­it (dja­llit). Ai që, nga fri­ka Ime, e kthen shi­ki­min në vend tjet­ër, at­ij per­so­ni i mun­dës­o­jë ndjen­jën e be­si­mit më të buk­ur, kën­aq­ë­sinë që gjen­det në bren­di të zem­rës”.