İslam, Müslüman'ı çevresini düşünen sosyal insan yapar!
Bilindiği üzere yüce İslam, Müslüman'ı bencillikten korumuş, egoistlikten muhafaza etmiştir.
Bu sebeple İslam'la ilgisi olmayanlar, sadece kendi menfaatlerini düşünebilirler, kendilerini kurtardıktan sonra başkalarının sıkıntısını hesaba katmayabilirler. Hatta altta kalanın canı çıksın diyerek çevrelerine ilgisiz de kalabilirler. Ama Müslüman böyle diyemez ve çevresine böyle ilgisiz kalamaz. Çünkü iman ettiği İslam ona mükellefiyetler yükler ve buyurur ki:
-Senin durumun iyidir. Dinen zengin sayılmaktasın. Öyle ise servetinin kırkta birini ayıracak, çevrende gördüğün ihtiyaç sahiplerine Allah'ın emri olarak vereceksin. Hem öylesine vereceksin ki, verdiğin için minnet etmek şöyle dursun, onlar aldığı için minnet duyacaksın, seni borçtan kurtardıkları için teşekkür etme ihtiyacı hissedeceksin. Evet, İslam Müslüman'ı böylesine çevresini düşünen sosyal insan haline getirir. İslam'ın Müslüman'a yüklediği bu yardım yükümlülüğü, bilhassa Ramazan ayında daha çok gündeme gelir. Zenginler bu ayda servetlerini hesap ederler, zenginlik sınırına ulaşmışlarsa kırkta birini ayırıp ihtiyaç sahibi insanlara verme mutluluğu yaşarlar. Ayrıca aile bireylerinin fitresini de hesap ederler. Her aile ferdi adına bir fitre vermeyi yaratılış sadakası olarak vacip bilir. Ancak, bu yardımda dikkat edecekleri hususlar vardır. Çevresindeki ihtiyaç sahiplerinden kimileri yakın akraba, kimileri de uzak akraba, konu komşu olabilirler. Bunları ayırmaya ihtiyaç vardır. Çünkü yakın akrabaya zekat, fitre verilmez. Verirse zekat, fitresini sanki bir cebinden çıkarıp öbür cebine koymuş gibi olur. Öyle bir yanılgıya düşmemek için kimlere zekat, fitre verilip, kimlere verilmeyeceğini bilmesi gerekir. Nitekim zekat ve fitre sayacağımız şu yakınlara verilmez. Zira bunlar kendisinin çok yakınlarıdır. Onları zekatla, fitreyle değil de servetin kendisiyle desteklemeli, kendisinden bir parça olarak kabul etmelidir. Zekat verilemeyen bu ortakları da şöyle sıralamak mümkün olabilir:
-Anneye, babaya, nineye, dedeye, oğullara, kızlara, bunların çocukları olan torunlara zekat ve fitre verilmez!.. Bunlar yabancı değil, servetin sanki ortağıdırlar. Zekatla, fitreyle değil, servetin kendisiyle korumaya alınmalıdırlar...
Bunların dışında zekat ve fitre verilecek akrabalarla, konu komşuları da şöyle sıralamak mümkündür:
- Evlenerek başka aileye karışmış kız kardeşlere, ayrılmış oğlan kardeşlere, bunların çocuklarına, yani yeğenlere, amcalara, dayılara, bunların çocuklarına, hala ve teyzelere, kayınvalideye, kayınpedere, damada, geline ve akraba olmayan diğer ihtiyaç sahipleri konu komşuya, bakıma muhtaç öğrencilere, öğrencilerin masraflarını karşılayan vekillerine.. zekat ve fitre verilmelidir. Zekat ve fitre almada bu saydığımız ihtiyaç sahibi tanıdıklar öncelik alırlar. Bir de servetin kazanıldığı yerin muhtaçları öne geçerler. Bu itibarla, bulunulan yerdeki yoksullar beklerken başka şehirlere göndermek (caiz olsa da) münasip görülmez. Öyle ise yakında bekleyenlerin ihtiyaçları bir ölçüde karşılanır. Sonra çok münasip görülen uzaklara da gönderilebilir. Yeter ki gönderilen bu kimseler tam ihtiyaç sahibi olsunlar. Bayramdan önce ellerine geçerek bayramın mutluluğunu hep birlikte yaşama imkanı bulsunlar. Daha doğrusu, bayram sevincinde hep beraber olalım. İçimizde üzgünler dargınlar, kırgınlar kalmasın. Yardımların hikmeti de budur zaten. Hep birlikte bayram yaparak beraber sevinmek... Bir taraf ihtiyaçlarını karşılamış, mutluluk içinde bayram yapıyor, diğer taraf ise ihtiyaçlarını elde edememiş sıkıntı içinde kıvranıyor, sonra bir arada bayram yapıyoruz... Bu, Müslüman'ı sosyal insan yapan İslam'ın mesajına uygun düşmeyen bir sonuç olur. Ağlayanlarla gülenler yan yana bayram yapamazlar. Beraber ağlayacak, beraber güleceğiz. Evrensel İslam'ın mesajını böyle anlamaktayız.
