Bitmek bilmeyen siyasi kriz, geçtiğimiz hafta Parlamentonun erken seçimin tarihini ertelemesiyle birlikte farklı bir boyut kazandı.
AB ve ABD’li temsilcilerin siyasi parti liderleriyle gerçekleştirdikleri bir dizi görüşmenin ardından seçim tarihinin tekrardan ele alınması karara bağlandı. Verilen önerge sonucunda Meclis’te toplanan milletvekilleri seçimler için 5 haziran tarihini belirledi. Parlamentoda hazır bulunan 83 milletvekilinden 80’i seçimlerin 5 Haziran’a ertelenmesi için ‘evet’ oyu kullanırken, Ana Muhalefet Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) milletvekilleri oylamaya katılmadı.
Alınan Karar Uyarınca Parlamento 7 Nisan Tarihinde Feshedilecek..
Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) tarafından yapılan açıklamada seçmen listelerinin revize edilmesinin ve medyaya ilişkin düzenlemelerin hayata geçirilmesinin, seçim tarihinin belirlenmesinden daha öncelikli konular olduğu vurgulandı. Parlamentonun seçimler için yeni bir tarih belirlemesinin ardından açıklamalarda bulunan SDSM Genel Başkanı Zoran Zaev, erteleme kararının, seçimler için gerekli koşulların oluşmadığını ispatladığını iddia etti.5 haziranda yapılacak seçimlere katılacaklarını açıklayan Zaev, revize edilmiş seçmen listeleri ve medya reformları ile birlikte adil bir seçimin gerçekleşeceğini belirtti.
VMRO-DPMNE Genel Başkanı Nikola Gruevski Gelişmelere dair açıklamalarda bulunan İktidar Partisi VMRO-DPMNE Genel Başkanı Nikola Gruevski, Makedonya'nın ilerlemesini istemeyenlere fırsat tanınmaması adına seçimlerin 5 Hazirana ertelenmesini kabul ettiklerini belirtti. Gruevski, ABD ve AB Büyükelçileri ile seçim tarihinin bir daha değiştirilmemesi, seçimler için gerekli koşulların oluşup oluşmadığına dair sürecin takip edilmesi ve seçimlere ilişkin yeni raporların yayınlanmaması konusunda uzlaştıklarını dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Georgy İvanov; “Siyasi Kriz Bir An Önce Sona Erdirilmeli..”
Parlamentonun aldığı seçim kararının ardından bir değerlendirmede bulunan İvanov, seçim tarihine ilişkin tartışmaların daha da artırdığı siyasi krizin bir an önce sona erdirilmesi gerektiğini ifade etti. Siyasilerin kriz sürecinde sergiledikleri sorumsuz davranışlardan dolayı rahatsızlığını dile getiren İvanov, bu tür davranışların ülkedeki durumu daha da karmaşık hale getirdiğini, bu nedenle herkesin vatandaşların ve ülkenin çıkarlarını gözeterek hareket etmesi gerektiğini söyledi. İvanov, ülkenin zaten ciddi boyutlarda güvenlik riski oluşturan göçmen sorunuyla uğraştığını, bu konuda daha etkin adımlar atılabilmesi için siyasiler arasındaki anlaşmazlıkların ortadan kaldırılmasına acil ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Uzmanlar Sorunların Tümüyle Çözülmediğini Düşünüyor..
Yaşanan gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulunan uzmanlar alınan erteleme kararının önemine dikkat çekerken, bunun var olan siyasi krizi tümden çözmeye yetmeyeceğini ifade ediyorlar.
ZAMAN’a değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Ferid Muhiç, Hükümetin siyasi kriz boyunca attığı adımların adil ve demokratik seçimlerden kaçma yönünde olduğunu iddia etti. Muhiç, son 10 yılda yapılan bütün seçimlerden Hükümet blokunun ardarda başarıyla çıkmasının, geçmiş seçimlerin ne derece adil ve güvenilir olduğu noktasında soru işaretlerine yol açtığını belirtti. Muhiç, tüm gelişmelere rağmen 5 haziranda yapılacak olan seçimlerin ülke adına kritik bir dönemeç olduğunu vurguladı.
“Prjino anlaşmasının gerekleri tam olarak tümüyle yerine getirilmiş değil.” diyen Muhiç, anlaşmanın bir çok noktasına uyulmadığını hatırlattı. Medya reformlarının önümüzdeki günlerde de hayata geçirilmesinin zor olduğunu kaydeden Muhiç, bu konuların seçim tarihinin tekrardan ertelenmesi için kullanılacağını ifade etti. Muhiç seçim tarihi için gelecek erteleme tartışmalarının tekrardan kabul edilme ihtimalinin yüksek olduğunu, bunun da ülkede bitmeyen yeni tartışmalara yol açacağını ifade etti.
ZAMAN'a Yaptığı değerlendirmede, “Seçimlere kadar geçecek olan süreç sıkıntılı olacaktır.” diyen Makedonya Gazeteciler Birliği Başkanı Naser Selmani ise, herkesin bu dönemde sesini daha gür bir şekilde duyurmaya çalışacağını kaydetti. Hem Makedonya'da hem de bölgenin büyük bir bölümünde uluslararası çevrelere karşı tereddütlerin olduğunu belirten Selmani, “Bizler bu insanların buraya gelerek Makedonya'nın çıkarlarını koruduklarını düşünmüyoruz. Ülkemizde bulunan elçiler kendi ülkelerinin çıkarlarını korumaya çalışmaktalar. Bu temsilcilerin Makedonya'nın demokratikleşmesi gibi bir amaca sahip olmadıklarını da biliyoruz. Yayınlanan bazı raporlarda da uluslararası aktörlerle ilgili düşünceleri çok kez paylaştık. Uluslararası aktörler tarafından yanlış bir adım atılması durumunda tepkimizi aynı şekilde göstereceğiz.” ifadelerini kullandı. 5 Hazirandaki seçimlere medya reformları gerçekleşmeden gidilmesi durumunda Prjino anlaşmasının ihlal edilmiş olacağını belirten Selmani, anlaşmada dört büyük siyasi parti dışında uluslararası temsilcilerin de yer aldığını, herhangi bir ihlal durumunda kriz süresince etkin rol alan uluslararası faktörlerin güvenilirliğinin zarar göreceğini söyledi.
Konu ile ilgili bir değerlendirmede bulunan Naser Ziberi ise, parlamentonun aldığı kararın çok büyük bir uluslararası baskı sonucu alındığını, bunun önemli sonuçlarının olacağını dile getirdi.
Brüksel ve Wahsington Karardan Memnun
Seçim tarihinin ertelenmesinin ardından uluslararası toplumdan ilk değerlendirmeler de geldi. Kararı olumlu karşılayan uluslararası temsilciler, prjino anlaşmasının diğer hükümlerinin de uygulanması gerektiğine dikkat çektiler.
Parlamentonun aldığı kararı değerlendiren ABD Üsküp Büyükelçisi Jess Bailey, siyasi partilerin ve ilgili kamu kurumlarının etkili ve hızlı bir şekilde çalışması durumunda 5 haziran tarihinde adil ve demokratik seçimlerin gerçekleşebileceğine inandıklarını ifade etti. Avrupa Birliği’nin Genişlemesinden Sorumlu komiser Johannes Hahn, seçimlerin ertelenmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede gelinen noktadan dolayı memnun olduğunu belirtti. Hahn, prjino anlaşmasının halen geçerliliğini koruduğunu, bütün siyasi partilerin güvenilir bir seçimin gerçekleştirilmesine ve medya reformları başta olmak üzere prjino anlaşmasında öngörülen diğer reformları da gerçekleştirmeye odaklanmaları gerektiğini vurguladı.
