Makedonya’nın doğu bölgesinde Maleşevo dağları eteklerinde, Pehçevo Belediyesine bağlı bir köy olan Tsırnik, doğal güzelliğiyle sakinlerine ve ziyaretçilerine huzur veriyor.
Civar alanlardaki Pehçevo Şelaleleri, Berova Gölü ve Maleşevo Dağlarının ormanları turistleri cezbetse de, Üsküp gibi büyük merkezlere uzak oluşundan dolayı bu avantajlar fırsata dönüştürülemiyor. Bölge kenarda kalmanın dezavantajlarını bir çok alanda görüyor. Çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu ve 200-250 hanenin yer aldığı Tsırnik köyü sakinleri uzun yıllardır seçmeli ders olarak verilen Türkçenin müfredattan kaldırılmasının da hüznünü yaşıyorlar. Altyapı sorunlarının da henüz çözülmemiş olması, köylülerde bir köşede unutuldukları hissini pekiştiriyor. Tsırnik köyü sakinleri dertlerini ZAMAN Makedonya ile paylaştılar.
Öğrenciler Türkçe dersini geri istiyor..
Uzun yıllardır seçmeli Türkçe dersinin verildiği “Vanço Kitanov” okulunda son bir yıldır Türkçe dersi kaldırılmış durumda. Şu ana kadar dersin neden kaldırıldığı konusunda kendilerine herhangi bir bilginin verilmediğini ifade eden köy sakinleri, çocuklarının Türkçe öğrenmelerinin tek yolunun da böylece kapandığını dile getiriyorlar. Kaldırılan Türkçe dersi konusunda ZAMAN’a konuşan 8.sınıf öğrencisi Adelisa Citanova, 9.sınıf öğrencisi Özlem Kanturova, 9.sınıf öğrencisi Sabrina Mingarova, 8.sınıf öğrencisi Adisa Fezova ve 7.sınıf öğrencisi Anel Oşafov, “Seçmeli olarak okutulsa da bundan çok memnunduk ve bunun devam ettirilmesini istiyoruz. Bizim gibi bizden sonra gelecek nesillerin de kısmen unuttukları Türkçe dilini yeniden güzel bir şekilde öğrenmelerini istiyoruz ve bunun yararlı olacağını düşünüyoruz. Yetkililerden Türkçe dersinin seçmeli de olsa haftada üç saat olarak yeniden programa dahil edilmesini talep ediyoruz.” ifadelerini kullandılar. Ana dilleri olan Türkçeyi daha etkili kullanabilmeleri için okul dışında kursların da düzenlenebileceğini söyleyen öğrenciler, bu konuda yetkililerin adım atmasını beklediklerini ifade ettiler.
Türk Bairi Derneği Başkanı Yahya Oçov; “Büyük uğraşlar sonucu kazandığımız Türkçe dersinin kaldırılması üzücü...”
2007 yılından beri Türk Bairi Derneği Başkanlığı yapmakta olan Oçov, Türkçe dersinin kaldırılması ve köyün diğer sorunları hakkında sorularımızı cevaplandırdı...
Sizce köyün eksiklikleri nelerdir ve neler yapılması gerekir?
Köyle ilgili öncelikle bir altyapı planlaması yapılması gerekir. Bunun dışında da kanalizasyonun düzenlenmesi gerekiyor. Örneğin köyün uzun bir zaman önce asfaltlı olan ana yolu, akan kanalizasyon sularından dolayı adeta çamur deryasına dönmüş durumda. Bu konuların çözümü sadece seçim öncesinde gelip ziyaret etmekle olmuyor. Özellikle Türk partilerimizin hepsinin Doğu Makedonya ile daha yakından ilgilenmelerini istiyoruz. Arzumuz birilerinin çıkıp yardım etmesidir. Üsküp, Gostivar gibi merkezlerden bizi ayrı tutmasınlar. Bu bölgede de Türk nüfusu var.
Türkçe dersinin kaldırılması ile ilgili düşünceleriniz nelerdir?
Seçmeli olarak okutulan Türkçe dersi kaldırılalı bir yıl oldu. Türkçe dersi burada on yıl boyunca okutuldu, tam 10.yıl kutlamasını yapacağımız zaman kaldırıldı. Buna bir anlam veremedik. Dersi veren öğretmen arkadaşla birlikte ne buradaki yetkililerden ne de Eğitim Bakanlığından bir cevap alabildik. Ümit ediyorum ki en kısa zamanda yeniden eğitim programına dahil edilecektir. Şu an yetişmiş kadromuz da mevcut. Büyük uğraşlar sonucu bu hakkı kazanmışken yeniden kaldırılması bizi üzdü. Burada çoğunlukta yaşayan bir Türk nüfusu var ve seçmeli de olsa kendi dilini gerektiği gibi öğrenmek herkesin hakkıdır.
Gençlerin en büyük sıkıntısı işsizlik...
Emrah Grutkov, köyün eğitim görmekte olan ve istikbal vaadeden gençleri arasında yer alıyor. Köyün ciddi altyapı sıkıntılarının olduğunu ifade eden Grutkov, Türkçe dersinin kendileri için doğal hak olduğunun altını çiziyor.
Grutkov’un gidişat hakkında sorduğumuz sorulara verdiği cevapları şu şekilde;
Tsırnik’taki altyapı ne durumdadır?
Köyümüzde ona yakın sokak asfaltlanmamış durumda. Özellikle kullanımı yoğun olan sokaklarımız asfaltlanmayı bekliyor. Kanalizasyonumuz mevcut fakat yeterli değildir.
Eğitimdeki son hal nedir? Türkçe kursuna ihtiyaç var mı?
Çoğunluk Türk olsa da eğitim dili Makedoncadır. Kaldırılmadan bir iki yıl öncesine kadar Türkçe dersi seçmeli olarak okutulmaktaydı. Sebebi ne olursa olsun en azından seçmeli de olsa okutulan ana dilimiz Türkçe dersinin devam etmesini istiyoruz. Bu bizim en doğal hakkımız. Ebeveynler çocuklarının kendi ana dillerinde eğitim görememelerinin eksikliğini zaten hissederken bir de üstüne üstlük Türkçe dersinin kaldırılması ayrıca üzdü bizleri. Köy olarak Türkçe dersi yeniden başlasın diye imza topladık, bir araya gelerek gerekli yerlere başvurduk fakat sonuç alamadık. Aslında ilkokul birden beşinci sınıflara kadar Türkçe sınıfların da açılması gerekir. Bırakın bunun olmasını tek dersten de mahrum bırakıldık.
Öğrenciler yüksek eğitime devam ediyor mu? Mezun olanlar iş bulabiliyorlar mı?
Hem kız hem de erkek öğrencilerin hem liseye hem de üniversiteye yazılma oranı yüksek. Bu durum bizim açımızdan sevindirici olsa da mezun olanların iş bulamamaları üzüyor bizleri. Farklı alanlardan mezun olan gençlerimiz var. Ohri Çerçeve Anlaşması bölgemizde yeterince uygulanmıyor. Belediyede hiç bir çalışanımız yok. Yetkililerden bu duruma kısmen de olsa bir çözüm bulmalarını istiyoruz. Aksi halde buralarda çalışma imkanı bulamayan gençlerimiz kaçıp gidecekler. Ekonomik durumlardan dolayı zaten köy nüfusunun yüzde onu Almanya’ya sığınmacı olarak gitti. Türk kurumlarımızdan buradaki eğitim ve işsizlik gibi sorunlara dair taleplerimizi yetkili makamlara daha etkin bir şekilde duyurmalarını istiyoruz.
Köy halkında Türkçeye yönelik ilgi var mı?
Genç nesillerde de diğer yaş gruplarında da Türkçeyi öğrenme isteği var. Zamanla ana dilini unutmuş olan kişiler maalesef yüzde seksen oranında. Türkçe kursları açılırsa kısmen de olsa bunun önüne geçilebilecektir. Türk partilerinden de bölgemize ilgi göstermelerini bekliyoruz.
Köy ahalisi spor sahası ve işyeri talep ediyor...
Kendisi de eski bir futbolcu olan Atanas Kostevski, köydeki gençlerin spor alanına ihtiyaç duyduğunun altını çiziyor. Kostevski, köy okulunda öğrencilerin iki vardiyalı eğitim görmesi nedeniyle gençlerin sahayı kullanamadıklarını söylüyor. Köyde daha önce futbol sahası olarak kullanılan bir alanın var olduğunu ifade eden Kostevski, buranın son halinin içlerini acıttığını söylüyor. Köy ahalisinden Hasan Bey, köyde konfeksiyon tarzı bir işyerinin açılması gerektiğini belirtiyor. Köydeki kadınların büyük bir bölümünün çalışmak için civar köylere gittiğini söyleyen Hasan bey, istihdam sağlayacak küçük de olsa bir işletme açıldığı takdirde kadınların mağduriyetinin son bulacağını dile getiriyor.
