Son haftalarda Makedonya'ya yönelik olarak uluslararası yaptırımlar uygulanacağı ihtimali bir çok mahfilde konuşuluyor.
Yaptırımların uygulanıp uygulanmayacağına yönelik henüz kesin bir gelişme yaşanmazken, bu türden bir adımın atılması durumunda ülkede bir çok zorluğun yaşanacağı konuşuluyor. Yaptırım iddiaları özellikle ekonomi ve iş çevrelerini endişelendiriyor. İş dünyası bu tür sıkıntılarla karşılaşılmaması için belirsizliğin ortadan kaldırılması çağrısında bulunuyor. Tüm bu gelişmeler yaşanırken muhalefet kanadı denarda devealüasyon olabileceği iddialarını dillendiriyor. Bu yönde ortaya atılan söylemler kesin bir dille reddedilirken, söz konusu iddiaların muhalefetin seçimler öncesi uyguladığı taktikler olduğu öne sürülüyor. Ekonominin geleceği konusunda tedirginlik artarken rahatlatıcı bir açıklama Merkez Bankasından geldi. Yetkililer ekonomiye dair yapılan spekülatif açıklamalara itibar edilmemesi gerektiğini ifade ediyorlar..
Uzmanlar Belirsizliğin Bir An Önce Giderilmesi Gerektiği Konusunda Hemfikir..
Bu tür gelişmelerin ekonomiye yapacağı etkileri değerlendiren Ekonomi Araştırmaları Kurumu Finance Think, herhangi bir yaptırım kararının alınması veya siyasi krizin çözülmeden bu seviyede devam etmesinin ülkedeki ekonomik koşulları olumsuz etkileyeceğini, bu durumdan en çok etkilenen kesimin ise dar gelirli vatandaş grubu olacağını ifade ediyor. Finance Think uzmanlarından Blagitsa Petreska değerlendirmesinde, “Ülkede siyasi risklerin artması faizlerin artmasına neden olacaktır. Bu da kredi kullanımını düşürecek ve kredileri şimdikinden daha pahalı hale gelecektir. Ayrıca bilindiği gibi yabancı yatırım hem yeni istihdam alanlarının oluşturulması hem de ihracatın artırılması yoluyla ekonomiye ciddi bir ivme kazandırmakta. Ülkede var olan mevcut tablo yatırım yapmak isteyen yabancıların bu yöndeki kararlarını ertelemesine neden olacaktır.” ifadeleri kullandı.
Metal ve Elektro Endüstri Derneği Üyesi Atse Antevski, yaptırım ihtimalinin ve siyasi krizin işadamlarını endişelendirdiğini ifade etti. İşadamları arasında endişenin artması sonucunda potansiyel yatırımların azalabileceği uyarısında bulunan Antevski, “Yatırımların azalması doğal olarak üretimi düşürecektir. Üretimdeki düşüş ise ihracat oranlarını aşağıya çekmekle kalmayacak, yabancı partnerlerin kaybedilmesine neden olacaktır.” dedi.
Sparkasse Bankası yetkilisi Gligor Bişev ise yaptığı değerlendirmelerde; “Siyasi istikrar, ekonomi ve finans biribirleri arasında sıkı bağlar olan kavramlardır. Burada etkileşim illaki vardır ve olacaktır. Fakat, son dönemlerde yaşanan gelişmelerin Bankacılık sisteminin işleyişine ve ekonomiye etki etmeyeceğini umuyoruz.” dedi Bişev, ülkedeki bankaların çok daha sıkıntılı dönemlere şahit olduğunu ve buna rağmen ellerinde bulundurdukları likidite ile var olan risklere karşı koyabildilerini ifade etti..
Merkez Bankası Başkanı Dimitar Bogov; “Ülke ekonomisinin gidişatına yönelik spekülasyonlara itibar edilmemelidir...”
Merkez Bankası tarafından yapılan değerlendirmelerde denarda devalüasyon yapılacağı ve enflasyonun yükseleceğine dair spekülasyonlara itibar edilmemesi istendi. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada ülke ekonomisinin dengede olduğu, kurlar arası denge mekanizmasının ve fiyat dengesinin sağlandığı, bu konuda ciddi bir risk olmadığı belirtildi.
Merkez Bankası Başkanı Bogov, merkez bankasının önemli bir tecrübe birikimine sahip olduğunu ve her türlü olağan dışı durumlara hazır olduğunu ifade etti.
Bogov; “Makedonya 19 yıldır denarda sabit kuru sürdürmektedir. Bu süre zarfında günümüzde yaşananlardan daha büyük sorunlarla karşılaşıldı. Bu nedenle Banka fiyat dengesini sağlama, denar kurunu ve Bankacılık sistemini dengede tutma kapasitesine sahiptir. Vatandaşlarımız sahip olduğumuz bu tecrübeye güvenmeli ve spekülasyonlara itibar etmemelidirler.” dedi.
Döviz Kurunda Hareketlilik Dikkat Çekiyor...
Geçtimiz hafta 28-29 Nisan tarihleri arasında döviz kurlarında yaşanan değişiklikler dikkat çekti. Söz konusu tarih aralığı için döviz kurları ile ilgili yayınlanan verilere göre sadece bir günde euro denar karşısında 61 denardan 62,2 denar seviyesine yükseldi. Euro'nun denar karşısında değer kazanması ile birlikte son günlerde denarda devalüasyon iddiaları akıllara geldi. Kur oranlarındaki değişimi değerlendiren uzmanlar birşeyler söylemek için henüz erken olduğunu, piyasadaki hareketleri daha sağlıklı değerlendirebilmek için biraz beklemek gerektiğini dile getiriyorlar.
En Son Devalüasyon 1997 Yılında..
Makedonya en son 1997 yılında Denar'da devalüasyona gitti. Yapılan devalüasyon ile birlikte denar alman markı karşısında % 16 değer kaybetti. Böylece, 27 denar olan bir alman markı 31 denara yükseldi. Son devalüasyon kararından bu güne kadar geçen sürede Makedonya sabit kur ve düşük enflasyon politikasını başarıyla uygulamaya devam etmekte.
