Makedonya, AB ve NATO yolculuğundan faydalanarak ekonomide yeni sıçramalar yapmanın peşinde. Ancak ülkenin küresel rekabetçilik endeksinde gerilerde yer alıyor oluşu bir problem. Uluslararası alanda kıran kırana rekabet eden bir ekonomiye sahip olabilmek için en büyük rol eğitim camiasına düşüyor.
İyi yetişmiş az sayıdaki bireyin de gelişmiş ülkelere kaptırılması önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Ancak daha yaygın bir problem; eğitim ile sanayi arasında yaşanan uyumsuzluk. İş dünyası, ihtiyaç duyduğu vasıflara sahip personelin, eğitim kurumlarından yetişmediğinden yakınıyor. Bir taraftan işsizler ordusuna sürekli yeni gençler katılırken, piyasalar da istedikleri vasıflarda personel bulamamaktan şikayet ediyorlar. Makedonya Ticaret Odası, şartların zorlaştığı küresel piyasalarda rekabet edebilmek için pazarın ihtiyaç duyduğu bilgi ve becerilerle donanmış kaliteli personelin bir şekilde yetiştirilmesinin zaruret olduğunu beyan etti.
AZESKİ: MESLEK LİSELERİ, İŞ DÜNYASININ ARADIĞI GENÇLERİ YETİŞTİREBİLİR..
Avrupa Komisyonu’nun 2016 yılında Makedonya için yayınlamış olduğu rapora göre, Makedonya genelinde uzun süre işsiz kalan gençlerin sayısı artmasına rağmen, bu kişiler piyasaya girmenin yollarını bulamıyorlar. Makedonya Ticaret Odası (MTO) Başkanı Branko Azeski, “ Makedonya’nın yaşadığı en büyük zorluklardan birisi, iş dünyasının ihtiyacı olan kaliteli çalışanların yetişmiyor oluşudur. Aslında meslek liseleri gençlere iyi bir kariyer planlaması yapmaları için gerekli olan perspektifi sunabilir. Bu liseler gençlerin okuldan iş dünyasına iyi bir geçiş sağlamaları ve toplumda kendilerine bir rol bulabilmeleri için uygun. Dolayısıyla da bu liselerde inovasyona (yenilikler) yatırımlar yapılması, toplumun geleceğe hazırlanması adına büyük önem arz ediyor. ” şeklinde konuşuyor.
‘İKİLİ YÖNTEMİ’ UYGULAYAN ÜLKELERİN TAMAMINDA İŞSİZLİK %10’UN ALTINDA..
Azeski, Makedonya Ticaret Odası olarak en önemli misyonlarında birisinin eğitim sisteminin iş dünyasının ihtiyaçlarını karşılayacak yönde gelişmesini sağlamak olduğunu belirtti. Azeski bu hedefi yakalamada, iş dünyasında ‘ikili yöntem’ olarak adlandırılan yaklaşıma büyük önem verdiklerini belirtti. İkili yöntem, teoriyle pratiğin birlikte ele alındığı eğitim sistemi olarak adlandırılıyor. Azeski, “Bu iki iş biri biri ile çok bağlı. Şirketler alınan pratik derslere direk müdahil olmalı. Böylece öğrencinin teorik bilgisi pratiğe dönüşmüş olacaktır. Yüksek profilli çalışanların sayısını çoğaltmak için lise eğitimi alan gençlerin şirketlerde çalışmaları sağlanmalı, pratik eğitimleri de buralarda tamamlanmalı. Bu şekilde pazardaki iş gücü ihtiyacı da giderilmiş olacaktır.” dedi. Eğitimde ikili yöntemi benimseyen ülkelerde işsizliğin % 10’un altında olduğunu kaydeden Azeski, eğitim müfredatının iş dünyasının ihtiyaçları göz önüne alınarak düzenlendiği takdirde işsiz sayısında ciddi anlamada düşmeler olacağını belirtti.
DİMİTROV: MESLEK LİSESİNİ TERCİH ETMEYEN GENÇLER, YURTDIŞINA ÇIKMAK ZORUNDA KALIYOR..
Makedonya işverenler örgütü Başkanı Angel Dimitrov da belirli niteliklere sahip personel açısından açık olduğunu doğruluyor. İş ilanı veren ancak çalıştıracak personel bulamayan sanayi şirketlerine dikkat çeken Dimitrov “ İş ilanlarına başvuru olmamasının sebebi, göç olgusu değil. Tam tersine ihtiyaç olan işle, işsiz kişilerin vasıfları uyuşmadığı için göç yaşanıyor. İş dünyamız daha ziyade teknik elemana ve meslek lisesi mezunlarına ihtiyaç duyuyor. Gençlere baktığımızda ise çoğunluğunun yüksek öğrenim almaya istekli olduğunu ancak daha ziyade sosyal bilimler okuduğunu görüyoruz. Dolayısıyla üniversite bitirdiği halde iş bulamayan bu gençler, lise mezunu arayan işlere de başvurmayınca açıkta kalıyorlar. Sonra da çareyi ülkeyi terk etmekte buluyorlar.” dedi.
RAFAYLOVSKİ: TOPLUMSAL BİLİMLER BÖLÜMLERİ İŞ İMKANI OLMAMASINA RAĞMEN DOPDOLU
Makedonya Ticaret Odası üyesi ve Rafaylovski Danışmanlık Şirketinin sahibi Goran Rafaylovski, bir liste çalışması yaparak gerçekte hangi vasıfta personele ihtiyaç duyulduğunun tespit edilmesini öneriyor. Rafaylovski, “İş dünyası örgütleri olarak yıllardır bir ekonomi programı yapılsın istiyoruz. Böylece, gerçekte elimizde ne olduğunu, nasıl bir kadroya sahip olduğumuzu da görmek istiyoruz. Bu problem kolayca çözülebilecek bir sıkıntı değildir. Ciddi olarak ele alınması gereken bir problemle karşı karşıyayız.” dedi. Rafaylovski, Makedonya pazarının yetişmiş meslek liseli elemanlara ihtiyaç duyduğunu söyledi. Elektrik, su şebekesi ve tesisatı ve ahşap işleme gibi sanayi kollarında ve Bilgisayar bilimleri gibi alanlarda had safhada ihtiyaç olduğunu hatırlatan Rafaylovski, buna karşın bir çok sosyal bilimleri mezununun da işsiz olduğunu hatırlatıyor. Rafaylovski Hükümetin en büyük iş veren olmasını da ekonominin gelişmesini engelleyen bir faktör olarak değerlendiriyor.
Makedonya Ticaret Odası Başkanı Azeski, şirketlerin genellikle eğitimli kadrolara ihtiyaç duyduğunu, dolayısıyla eğitimi esnasında iş dünyasının aradığı nitelikleri halleden kişilerin çok daha hızlı ve etkin şekilde iş dünyasında yer alıp yükselebileceğini kaydediyor. Özellikle hizmet ve üretim sektörlerinde çalışacak kişilerin daha az maliyetle ve zaman kaybıyla çalışabileceğini aktaran Azeski, şirketlerde işe başlayan gençler yeterli donanıma sahip olmadığı için ilave eğitim aldıklarını hatırlatıyor. Dolayısıyla bütün bu safhalar şirketlerin daha fazla harcama yapmalarına yol açıyor. Azeski, şirketlerin büyümesinin yolunun, başarılı menajerler ve çalışanlar sayesinde olabildiğini aktarıyor.
